Kişinin yaşadığı maşer ortamında kıymeti olan , yetenek, tutum ve diğer davranış biçimlerini vüruttirdiği proseslerin tüyönetmen.
Yetişek, önceden saptanmış esaslara nazaran insanoğluın davranışlarında belli vürutmeler katkısızlamaya yarayan planlı etkisinde bırakır sürecidir.
Yetişek; bireyin davranışlarındaki yaşantısı aracılığıyla kasıtlı olarak ve isteyerek değustalıkme meydana getirme sürecidir.
Görüldüğü üzere eğitimin bir çok teşhismı bünyelabilmektedir. Ancak, hasetmüzde çoğunlukla tercih edilen teşhism:
“Kişinin davranışında, kendi yaşantısı aracılığıyla ve kasıtlı olarak mergup yönde( eğitimin amaçlarına amelî ) değustalıkme meydana getirme sürecidir.” Şeklindedir.
Bu tanıma nazaran;
· Yetişek bir prosestir.
· Yetişek sürecinde, bireyin davranışlarının mergup yönde değustalıktirilmesi amaçlanmaktadır.
· Davranışlarındaki değustalıkme kasıtlı olarak gerçekleştirilmektedir.
· Yetişek sürecinde bireyin kendi yaşantıları esastır.
EĞİTİMİN SÜRECİ
Eğitimin üç omurga öğesi vardır.
1. Fakatç
2. Öğretme ve öğrenme etkinlikleri
3. Değerlendirmeler
Yetişek amaçla adım atar, öğretme-öğrenme etkinlikleriyle devam paha ve kıymetlendirme ile son bulur. Sürecin bu mantığı kül kültürler için özdeşdır. Fakatçların içinde ne olduğu ve öğrenme için kullanılan öğretme şekilleri kültürden kültüre nazaran değustalıkebilir, lakin sürecin doğası değustalıkmez.
Yetişek kapsamı ve teşhismlanması açısından çok geniş bir kavramdır. Tarih boyunca birşunca filozof ve eğitimci, eğitimin ne olduğuna konusunda farklı farklı teşhismlamalarda bulunmuşdolaşma. Hasetmüzde ise eğitimin ikrar edilen standart teşhismı şudur: Yetişek, bireyin davranışlarında kendi yaşantıları aracılığıyla kasıtlı olarak istendik davranış değustalıkikliği meydana getirme sürecidir. Bu teşhismlama ekseninde eğitimin umumi hatları çizilebilir. Bu teşhismlamanın ortamında eğitime konusunda bazı önemli kavramlar vardır. Özellikle “kendi yaşantıları aracılığıyla”, “kasıtlı olarak”, “istendik davranış değustalıkikliği” ve “süreç” üzere kelimeler eğitimin esas taşlarıdır.
Yetişek, âdemoğlu için hayat boyu devam fail bir prosestir ve davranışlarda tadil meydana getirir. Bu davranış değişiklikleri ise bireyin kendi tecrübelerine dayanır. Davranış değişiklikleri istendik şu demek oluyor ki beklentilere ve hedeflere amelî olabileceği üzere istenmedik yönde de vürutebilir. Yetişek sürecinin ustalıkletilmesi ise kasıtlı şu demek oluyor ki programlı ve programlı olabileceği üzere vürutigüzel de olabilir. Kasıtlı olarak meydana getirilen eğitime formal eğitim, vürutigüzel meydana getirilen eğitime ise informal eğitim denir. Elan açıklayıcı bir örnek verirsek meslek, dershane, eğitim merkezleri üzere mekânlarda verilen eğitim formal; bireyin kendi çevresinden edindiği ve planlı programlı olmayan eğitim ise informal eğitidir. Kısaca eğitim yalnızca okullardaki öğrenmelerle sınırlı değildir.
Yetişek Türleri
Yetişek türlerine nazaran sınıflandırıldığında formal ve informal eğitim edinmek üzere dü tür ortaya çıkar. Formal eğitim okullarda ya da kurumlarda belli bir tasar ve izlence çerçevesinde gerçekleştirilir ve bu eğitim tipinin belli bir amacı vardır. Bu düzende eğitim süreci idari bir kadro ve eğitmenler aracılığıyla planlanır. İnformal eğitim ise spontane vüruten plansız ve programsız meydana getirilen eğitimdir ki can bu eğitimi içtimai çevresinden gizil olarak edilir.
Yetişek Sistemi
Yetişek, bir model olarak ele düzenındığında ise eğitim sisteminin üç omurga ögesi bulunmaktadır: Bunlar kaynaklar, prosesler ve çıktılardır. Bulak; eğitimin beslendiği öğretmen, öğrenci, yapı, donanım, maliyet, personel üzere fiziki unsurlardır. Süreç; meslek ortamında gerçekleştirilen dersler, öğrenme yaşantıları ve ibret aktiviteleridir. Çıktılar ise bireyde marifet, yeterlilik, izin, sınav neticeları üzere mergup davranış değustalıkiklikleridir.
